Genleşme Tankı Hava Basıncı Kaç Olmalı? İdeal Ayarlar 2025
Hidrofor sistemlerinin kalbi pompay ise, akciğerleri kesinlikle genleşme tanklarıdır. Evinizde, iş yerinizde veya sanayi tesisinizde kullandığınız su basınçlandırma sistemlerinin verimli çalışması, büyük ölçüde genleşme tankı hava basıncı ayarının doğruluğuna bağlıdır. Birçok kullanıcı, hidrofor pompası sık devreye girip çıktığında veya su basıncında dalgalanmalar yaşadığında sorunun motorda olduğunu düşünür. Oysa ki tecrübelerimiz ve Kosar Teknik Servis istatistikleri göstermektedir ki, arızaların %70’i tank havasının eksik veya hatalı olmasından kaynaklanmaktadır.
Bu kapsamlı rehberde, genleşme tankı hava basıncı hakkında bilmeniz gereken her şeyi, 2025 standartlarına uygun teknik verilerle derledik. Eğer genlesme-tanki-hava-basinci konusunda hatalı bir işlem yaparsanız, sadece konforunuz bozulmaz, aynı zamanda yüksek elektrik faturaları ve pompa arızalarıyla da karşılaşabilirsiniz. Kosar.net.tr olarak amacımız, size en doğru teknik bilgiyi sunmaktır.
İçindekiler
Genleşme Tankı Hava Basıncı Neden Önemlidir?
Hidrofor sistemlerinde su, sıkıştırılamayan bir akışkandır. Ancak hava sıkıştırılabilir. Genleşme tankının temel prensibi, suyun basınçlandırılması sırasında oluşan enerjiyi depolamak ve sistem ihtiyaç duyduğunda bu enerjiyi kullanmaktır. İşte bu noktada genleşme tankı hava basıncı, sistemin denge unsuru olarak devreye girer.
Tankın içerisinde bulunan membran (balon), suyu metal tank gövdesinden ayırır. Membran ile tankın metal çeperi arasında ise sıkıştırılmış hava bulunur. Bu hava, bir yastık görevi görür. Eğer genleşme tankı hava basıncı doğru ayarlanmazsa, bu yastıklama etkisi kaybolur. Sonuç olarak, musluğu her açtığınızda hidrofor devreye girer (“tak-tak” çalışması) ve motor ömrü ciddi şekilde azalır.
Sistemin Ömrünü Uzatan Kritik Faktör
Doğru ayarlanmış bir basınç, pompanın dinlenmesine olanak tanır. Örneğin, 50 litrelik bir tankta doğru hava basıncı varsa, pompa devreye girmeden önce tanktaki rezerv suyu kullanabilirsiniz. Bu da motorun kalkış (start-stop) sayısını azaltır. Unutmayın, elektrik motorları en çok enerjiyi kalkış anında harcar ve en çok yıpranma bu anda gerçekleşir.
Eğer tankınızda sorun olduğunu düşünüyorsanız veya yeni bir tanka ihtiyacınız varsa, e-ticaret sitemizden Hidrofor Yedek Parçaları kategorisini inceleyebilirsiniz.
İdeal Genleşme Tankı Hava Basıncı Nasıl Hesaplanır?
Müşterilerimizden en sık duyduğumuz soru şudur: “Tankıma kaç bar hava basmalıyım?” Bu sorunun tek bir cevabı yoktur çünkü genleşme tankı hava basıncı değeri, kullandığınız hidroforun çalışma aralığına (alt ve üst basınç değerlerine) göre değişir.
Genel geçer bir kural olarak kabul edilen formül şudur:
İdeal Hava Basıncı = (Hidrofor Çalıştırma Basıncı) – (0.5 Bar)
Örnek verelim: Hidroforunuz 4 bar’da çalışmaya başlıyor (Start) ve 6 bar’da duruyorsa (Stop), referans almanız gereken değer 4 bar’dır. Bu durumda tankın ön gaz basıncı yaklaşık 3.5 bar olmalıdır. Bu, suyun tanka girmeye başladığı andan itibaren membranın doğru şekilde şişmesini ve su bittiğinde tankın tamamen boşalmasını sağlar.
Kullanım Alanına Göre Değişkenlikler
- Domestik Hidroforlar: Genellikle 2-3 bar aralığında çalışan küçük ev tipi sistemlerde, genleşme tankı hava basıncı ortalama 1.5 – 1.8 bar civarında set edilir.
- Yüksek Katlı Binalar: Bina yüksekliği arttıkça, hidroforun alt çalışma basıncı da artar. 10 katlı bir binada alt basınç 6 bar ise, tank havası 5.5 bar olmalıdır.
- Isıtma Sistemleri (Kombi/Kazan): Buradaki mantık hidrofordan farklıdır. Isıtma sistemlerinde genellikle statik yüksekliğe göre hesap yapılır ve ortalama 1 bar civarında hava basılır. Ancak bizim odak noktamız hidrofor sistemleridir.
Hesaplama konusunda emin değilseniz, uzman ekibimizden destek alabilirsiniz. Uzman Hidrofor Servisi hattımızdan bize ulaşarak sisteminize özel hesaplama yaptırabilirsiniz.
Genleşme Tankı Hava Basıncı Düşerse Ne Olur?
Zamanla, tıpkı araba lastiklerinde olduğu gibi, genleşme tankı hava basıncı kendiliğinden düşebilir. Bu, moleküler düzeyde havanın membrandan veya siboptan kaçmasıyla oluşan doğal bir süreçtir. Ancak basınç kritik seviyenin altına düştüğünde ciddi sorunlar başlar.
1. Pompanın Sık Devreye Girmesi (Short Cycling)
Tankta hava kalmadığında, suyun genleşebileceği bir hacim kalmaz. Musluğu çok az açsanız bile basınç anında düşer ve pompa çalışır. Musluğu kapattığınızda basınç anında yükseler ve pompa durur. Bu saniyeler içinde gerçekleşen “çalış-dur” döngüsü, motor sargılarını yakabilir ve basınç şalterini bozabilir.
2. Membran Patlaması ve Yırtılması
Hava yastığı olmadığında, membran tankın iç yüzeyine yapışır veya aşırı gerilir. Suyun basıncıyla sürekli metal yüzeye çarpan kauçuk membran kısa sürede deforme olur ve delinir. Genleşme tankı hava basıncı eksikliği, membran yırtılmalarının bir numaralı sebebidir.
3. Gürültülü Çalışma ve Su Çekiçlemesi
Tesisatta “güm” diye sesler duyuyor musunuz? Buna su çekiçlemesi (water hammer) denir. Tanktaki hava, bu şokları emer. Hava yoksa, suyun kinetik enerjisi borulara ve armatürlere zarar verir. Gürültülü çalışma şikayetlerinin çoğu basit bir hava takviyesi ile çözülebilir.
Adım Adım Genleşme Tankı Hava Basıncı Ayarı
Eğer elinizden teknik işler geliyorsa, aşağıdaki adımları takiperek genleşme tankı hava basıncı kontrolünü ve ayarını yapabilirsiniz. Ancak güvenlik her zaman önceliklidir; elektrik bağlantısını kestiğinizden emin olun.
Gerekli Malzemeler
- Standart lastik basınç ölçer (Manometre)
- Kompresör veya ayak pompası
- İngiliz anahtarı (Gerekirse)
Uygulama Adımları
- Elektriği Kesin: Hidrofor panosundan veya fişten elektriği kesin.
- Sistemin Suyunu Boşaltın: Bu en kritik adımdır. Genleşme tankı hava basıncı, tankın içinde su varken ÖLÇÜLEMEZ. Tanka en yakın musluğu açarak sistemdeki basıncı sıfıra indirin. Manometre 0 barı göstermelidir.
- Sibop Kapağını Açın: Tankın arkasında veya üstünde bulunan siyah plastik kapağı çevirerek açın. Altında araba lastiği sibobu göreceksiniz.
- Ölçüm Yapın: Basınç ölçeri siboba takın. Okuduğunuz değer, tankın ön gaz basıncıdır.
- Hava Basın veya Boşaltın:
- Değer düşükse: Pompa yardımıyla, yukarıda hesapladığımız “Alt Basınç – 0.5 Bar” değerine gelene kadar hava basın.
- Değer yüksekse: Sibop iğnesine bastırarak fazla havayı tahliye edin.
- Kontrol Edin: İstediğiniz değere ulaştıktan sonra sabunlu su ile sibopta kaçak olup olmadığını kontrol edin.
- Sistemi Devreye Alın: Muslukları kapatın, elektriği verin ve hidroforun dolmasını bekleyin.
Bu işlem sırasında tankın sibobundan hava yerine su geliyorsa, maalesef membranınız patlamış demektir. Bu durumda hava basmak işe yaramaz, membranın veya tankın değişmesi gerekir. İhtiyacınız olan Genleşme Tankı Modelleri için online mağazamızı ziyaret edebilirsiniz.
Membran Ömrü ve Hava Basıncı İlişkisi
Bir membranın ömrü ortalama 2-5 yıl arasındadır. Ancak genleşme tankı hava basıncı düzenli kontrol edilen sistemlerde bu süre 8-10 yıla kadar çıkabilmektedir. Membran malzemesi genellikle EPDM veya Butyl kauçuktan yapılır. Bu malzemeler esnektir ancak sürekli aşırı gerilmeye (düşük hava basıncı yüzünden) dayanamazlar.
Kosar Teknik Servis olarak yaptığımız saha çalışmalarında, 6 ayda bir hava kontrolü yapılan sitelerde membran değişim maliyetlerinin %80 oranında azaldığını tespit ettik. Bakım maliyetini düşürmek, aslında sadece düzenli kontrolden geçer.
Sıkça Yapılan Hatalar ve Çözümleri
Sektörde genleşme tankı hava basıncı ayarlanırken yapılan bazı “doğru bilinen yanlışlar” vardır. Bu hatalar sistemin verimini düşürür.
Yanlış: “Tanka ne kadar çok hava basarsam o kadar iyi su basar.”
Doğru: Hayır, tanka gereğinden fazla hava basarsanız (Örneğin: Çalışma basıncı 4 bar iken tanka 6 bar hava basmak), tankın içine hiç su giremez. Hidrofor çalıştığında basınç anında fırlar ve pompa durur. Tank kapasitesinden faydalanamazsınız. Hava basıncı mutlaka suyun devreye giriş basıncından daha düşük olmalıdır.
Yanlış: “Sistemin suyu doluyken hava basabilirim.”
Doğru: Bu en yaygın hatadır. Tankın içinde su basıncı varken ölçülen hava basıncı yanıltıcıdır; çünkü suyun basıncını da ölçmüş olursunuz. Gerçek ön gaz basıncını görmek için tankın su tarafı mutlaka atmosfere açık (basınçsız) olmalıdır.
Konuyla ilgili daha geniş teknik detaylara ana sayfamız olan Kosar.net.tr üzerinden ulaşabilir, blog bölümümüzdeki diğer teknik makaleleri inceleyebilirsiniz.
Profesyonel Destek ve Bakım
Hidrofor sistemleri, konforlu bir yaşam için vazgeçilmezdir. Ancak teknik bilgi gerektiren bakım süreçleri, uzmanlık ister. Genleşme tankı hava basıncı ayarını kendiniz yapabileceğiniz gibi, risk almamak ve sistemin genel kontrolünü (çekvalf, basınç şalteri, motor amper değerleri) yaptırmak için profesyonel destek de alabilirsiniz.
Özellikle büyük hacimli (100 litre ve üzeri) tanklarda veya çoklu hidrofor gruplarında, kompresör kapasitesi ve güvenlik riskleri nedeniyle bireysel müdahale zordur. İstanbul genelinde hizmet veren ekibimiz, azot gazı takviyesi veya kompresörlü hava basma işlemleriyle tankınızı fabrika ayarlarına döndürür.
Bakım sözleşmesi olan müşterilerimizde genleşme tankı hava basıncı kontrolleri periyodik olarak yapılmaktadır. Siz de sürpriz su kesintileri yaşamamak için Teknik Destek Hattı üzerinden randevu oluşturabilirsiniz.
Sonuç: Küçük Bir Ayar, Büyük Tasarruf
Özetlemek gerekirse; genleşme tankı hava basıncı, hidroforunuzun verimliliği, sessiz çalışması ve uzun ömürlü olması için en kritik parametredir. Yılda en az iki kez (yaz ve kış girişlerinde) kontrol edilmelidir. Doğru ayar;
- Elektrik faturanızı düşürür.
- Hidrofor motorunu korur.
- Tesisat gürültüsünü engeller.
- Su basıncının dalgalanmasını önler.
İhtiyaç duyduğunuz her an, yedek parça için Kosar Ticaret yanınızda. Unutmayın, bakımlı bir hidrofor, kesintisiz su konforu demektir.